Քիչ է ասել, թե սկանդինավյան դետեկտիվն իր ուրույն տեղն է զբաղեցնում ժանրի բազմատեսակության մեջ. դետեկտիվ վեպն սկզբնավորվել է հենց Սկանդինավիայում, ավելի ստույգ՝ Նորվեգիայում՝ Մորից Քրիստոֆեր Հանսենի «Ինժեներ Ռոլֆսենի սպանությունը» (1839) վեպով, և հետագայում էլ նորվեգական գրականությունը ժանրին մոռացված ու հանրահայտ բազմաթիվ այլ հեղինակներ է տվել, որոնցից ամենահռչակավորը ողջ աշխարհում Յու Նեսբյոն է՝ տագնապի աճող մթնոլորտով ու սարսափի տարրով, սյուժեի լարված զարգացմամբ ու հոգեբանական ներթափանցումներով հատկանշվող բազմաթիվ քրեավեպերի հեղինակ, որոնց մեջ ամենահանրահայտը՝ «Ձնեմարդը» (2007) թարգմանվել է մի քանի տասնյակ լեզվով ու վաճառվել մի քանի տասնյակ միլիոն տպաքանակով, արժանացել Նորվեգիայի գրավաճառների և ընթերցողների մրցանակներին և 2017 թ. էկրանացվել շվեդ ռեժիսոր Թոմաս Ալֆրեդսոնի կողմից: Նորվեգիայի մայրաքաղաք Օսլոյում ու նրա մերձակայքում կանայք են անհետանում: Հարի Հոլեն՝ Օսլոյի ոստիկանության՝ ալկոհոլային կախվածությունից տառապող, բայց սուր հոտառությամբ օժտված ու սրամիտ հետաքննիչը համոզված է, որ այդ անհետացումների միջև օրինաչափություն է պետք հայտնաբերել: Ի՞նչ ընդհանրություններ ունեն այդ կանայք: Պատահականություն է արդյո՞ք, որ դեպքի վայրում միշտ ձնեմարդ է կանգնած լինում: Ինչու՞ է սովորական ձնեմարդը տեսնողին սոսկանք ներշնչում։ «Ձնեմարդը» տագնապալի լարվածության մեջ է մեզ պահում, իսկ տպավորիչ կասկածյալների իսկական պատկերասրահն վեպի ընթերցանությունը դարձնում է անմոռանալի։