Այս անգամ զրուցել ենք հաղորդավար, բանաստեղծ և անչափ հետաքրքիր մարդ Ավետ Բարսեղյանի հետ:
Ներկայիս երազանքներն ավելի համընդհանուր են, խաղաղության, ներդաշնակության մասին են, ես էլ երազում եմ այն, ինչը որպես երկրում ապրող մասնիկ ամեն նորմալ մարդ ցանկանում է: Հիմայի երազանքներս ավելի բարդ ցանկություններ են, որովհետև աշխարհն է փոխվում: Բայց ես աշխարհին չեմ մեղադրում, ես իմ մեջ եմ փորձում ամենը փոխել և անընդհատ վիճակից ելք եմ փնտրում, միայն ելք: Փոքր ժամանակ երազել եմ այն, ինչ հիմա կամ, անեմ մի բան, որ կապված լինի խոսքի հետ և այդ խոսքը թողնի ազդեցություն, ունենամ լսարան և ես լինեմ մի անհատ: Փոքրուց երազել ու մոդելավորել եմ մտքումս:
Առաջին լուրջ գիրքս Գրիգորի Կլիմովի «Князь мира сего», մեր հարևան Ստելլայի նվիրած գիրքն էր, իսկ դրանից առաջ դպոցի պահանջված գրքերն եմ կարդացել: Հետո արդեն ամենատարբեր գրքեր եմ կարդացել: Սիրելի հեղինակներ չկան, գրականությունն ինձ համար հոսանք է, և ավելի լայն եմ նայում գրականությանը: Ավտոբուսի միջի մարդ էլ կարող է գրականություն լինել ինձ համար, մարդը ամենասովորական պահին, գուցե, որպես գրականություն դիտվի ինձ համար: Մի քանի գրքեր եմ կարդում միանգամից՝ կախված տրամադրությունց:
Ընդանրապես, ես այդ միկրո աշխարհը ստեղծել եմ իմ սենյակում. սիրելի իրեր, էներգետիկ լիցքավորված հին թղթեր, նկարներ, կնիքներ. այս ամենն առկա է: Բայց հիմնականում կապված է ներքին ներդաշնակության հետ: Կարևոր է նաև, որ լինի ծխախոտ ու մոխրաման: Կարող է ամենալուրջ պահին Լուսեն մտնի սենյակ ու մի բան ասի: Ես դա որպես գործընթաց եմ ընդունում, որը կտրված չէ իրականությունից:
Դասական եմ լսում հիմանակնում՝ իր բոլոր ժանրերի մեջ, բոլոր հեղինակներով ինձ հանգստացնում է: Բայց ընթացքում լսում եմ հայկական էլ, ռուսական էլ: Ընդհանրապես ես շատ էգոիստ եմ արվեստի հանդեպ, կարևորում եմ, թե ի՞նչ եմ ստանում արվեստից:
Կինոյից լավ բան չկա: Կինոն շատ լավ ու պիտանի նվեր էր մարդկությանը: Կինոյի ու գրականության հիմքի վրա ես անդադար կարողանում եմ ինձ վերգտնել, ապրել: Սրանք քեզ տալիս են ալտեր իրականություն: Սեր բառի մեջ է ինձ մոտ ամեն ինչ հավաքված, դրա համար ես կինոն չեմ կարող առանձնացնել շրջանների, բայց կարող եմ ասել, որ սիրում եմ կամ ֆուտուրիստական, իրականությունից կտրված կինո կամ շատ կենցաղային մի ֆիլմ, որի մեջ հեքիաթ կա: Երկուսն էլ կշտացնում են, կարևորը ուտեմ, հոգիս կշտանա: Հոգին սուբստանցիա է, որ կշտանալու սնվելու իր կարիքը ունի: Կան ֆիլմեր, որ մի շաբաթ եմ մարսել, կա ֆիլմ, որ շատ պարզ հասկանում եմ: Ես հատուկ վերաբերմունքներ չեմ սիրում, որ պետք է միայն մի կոնկրետ բարձր ժանրի ֆիլմ նայել: Ամեն մեկը մի կերպ է կշտացնում հոգին: Մարդիկ հաճախ պարզապես մի սովորական տեսահոլովակով են կշտանում, որովհետև հիմա մեծ գործընթաց է տարածված՝ անջատել մարդկանց մտածելու կարողությունը: Ինտերնետն էլ կամ օգնում է անջատելուն, կամ օգնում է ավելի ինտելեկտուալ դառնալուն: Բթանալն էլ է տարբերակ, ես դադարել եմ մեղադրել մարդկանց անգրագիտության համար, դադարել եմ նյարդայինանալ: Գիտես, դու չես կարող անընդհատ շփվել զարգացած, խելացի, անընդհատ արարող մարդու հետ, լինելիությունդ ամբողջապես չես կարող տանել: Պետք է բոլոր տեսակի մարդկանց հետ շփվել, որովհետև կյանքը շատ բարդ բան է, խճանկարի պես մի բան է ու բոլոր կտորներն էլ պարտադիր են:
Մեր ամբողջ կյանքը փախուստ է մեզնից դեպի մեզ, երբ մի քիչ վերևից նայում ես, տեսնում ես, որ վերադառնում ես միշտ դեպի քեզ: Չկա փախուստ, դա հորինած մի բան է: Միշտ վերադառնում ես դեպի քեզ, ու քեզ թվում է, թե փախել ես: Դու վերադառնում ես քո այլ տեսակի մոտ ու խնդիրը լուծում ես: Բայց հենց այս փախուստը պարտադիր բան է:
Իմ ու Անդրեի «Իմ սերը քեզ» երգն է: Այնտեղ կա իմ չաղտոտված, մաքուր «ես»-ը:
Պատերազմը, որ կա ու դեռ շարունակվում է, դա հենց կայուն վիճակն է, որ մեզ խանգարում է. Ի՞նչ է պահանջվում արարչագործ մարդուց՝ ճանապարհը ցույց տալ: Ոչ միայն ֆիքսել տեղի ունեցածը, այլ ցույց տալ հանրությանը ապրելու բանաձևը՝ դա կլինի սիրուց խոսելով, բաժակից, թե փայտից՝ կապ չունի: Ոչ բոլորն են արվեստագետից պահանջում ինչ-որ բան, որովհետև ոչ բոլորն են հասկանում՝ ինչ է կատարվում: Դու էլ ես մարդ ու քեզ դժվար է կորստի մասին գրել մի երգ, որ կապրեցնի որդեկորույս մորը: Դու պիտի հատես ուղեղի սահմանը, չպիտի լինես սովորական մարդ, պիտի գժվես, ցնդես ու գտնես քո միջից մի բան, որ կօգնի մարդկանց: Պետք է մի քիչ խորը նայել ու ուղղակի մեկնաբանություն գրելուց առաջ պիտի մի քիչ մտածել, թե տվյալ մարդը ինչ է ապրել ու ինչ կարող է ունենալ:
Պիտի ուղղակի իրենց շատ սիրել, իսկական ու իրական շատ սիրել է պետք: Պետք է տալ գիտակցություն, որ եթե մարդ կարողանա գտնել ինքն իրեն, էլ ոչինչ պետք չի լինի, որովհետև հոսանքը տանում է բոլորի նույնությանը: Շատ կուզենայի, որ մարդիկ հասկանային, որ նույնությունը լավ բան չէ, որ մարդիկ իրենց սիրեին այնպես, ինչպես կան: Ամեն մարդ յուրովի կոդ ունի, ու այդ կոդը գտնելն ամենահետաքրքիրն է: Իսկ արդեն եղած կոդը վերցնելը շատ անհետաքրքիր ու անիմաստ է: Իսկական սերը սեփական անձի հանդեպ կարևոր բան է, մենք մեզ սխալ ենք սիրում, չգիտենք ձևը սիրելու: Ուրիշին սիրելն ավելի հեշտ է, քան սեփական անձը սիրելը, որովհետև ուրիշին վերլուծելը ավելի հեշտ է, իսկ քեզ վերլուծելիս բախվում ես ինքնապաշտպանական բոլոր գործընթացներին: Դրա համար հեշտ է ուրիշին սիրել, ատել, բողոքել և այլն:
Այս դարում ավելի պարտադիր է հեքիաթը: Աշխարհն էլ է գնացել, իրերն էլ, երևույթներն էլ եկել են ու հասել հեքիաթ ժանրի: Հեքիաթ ժանրը միակ տարբերակն է, որ ինչ- որ տեղից պիտի ծլի ու գտնի ինքն իրեն այս դարում, այս հասարակության մեջ: Դա կլինի մի էպոսի հերոսի, երևույթի հայտնվելը ու փրկելը մեզ: Փոքր Մհերի մասին շատ եմ հիշում վերջերս: Ես իմ հեքիաթի մեջ գրել եմ Մհերի մասին, որ կապ է հաստատում այսօրվա մի աղջկա հետ: Հեքիաթը փրկություն է:
Ինքնըստինքյան կդառնա, բախումների ընթացքում՝ գրական, գրագետ, քաղաքային, ժարգոնային, թարգմանական կամ վատ հայերենի էներգիաների բախումից կհանգի մի տարատեսակ, որն իրականում նման չի լինի բոլոր մոդելներին, որոնք մինչ այդ եղել են: Մեր լեզվի սահմանն է դժվար ընդգծվում, որովհետև մի քիչ շատը անհետաքրքիր է, մի քիչ այս կողմն էլ արդեն ռաբիս է, հետո ժարգոնային է: Օտար բառերը խառնվել են քաղաքային հայերենի, պոեզիայի հայերենի հետ: Հայերենը պետք չէ ցածրացնել, ոչ էլ շատ ճոխացնել:
Դա ամենավախենալունն է: Պարզապես մենակության հիմա էլ հաճախ եմ ձգտում, կնոջս ու երեխայիս հաճախ մի տեղ եմ ուղարկում, որ ուղղակի մնամ մենակ: Բայց տոտալ մենությանը չեմ կարող դիմանալ, ամեն ինչ կորչում է, դու ինքդ էլ սկսում ես կորչել ու կորցնել ամեն ինչ, դա շատ վախենալու տեղ է: Չթրթռացող պուլսը, սեփական անձի չզգալը շատ վախենալու բաներ են ու պետք չէ փորձել: Զրոյացած վիճակը սարսափելի է, ես черная дыра-ի մասին եմ խոսում, որը մարդածին չէ, դրանից է եկել մնացած ամեն ինչը, դրա խտացումից է եկել տիեզերքը, որտեղ չի կարելի վերադառնալ:
Վերջապես գիրքս կուզեմ տպագրել ու Զանգակում դնել վաճառքի, սիրում եմ այդ միկրոաշխարհը, որ ստեղծել է Զանգակը, ուստի հույս ունեմ, որ շուտով գիրքս կհայտնվի այդտեղ վաճառքի:
Վերջերս հասկացել եմ, որ կամ խնձորների քանակն է պետք փոխել կամ ընդհանրապես խնձոր չպիտի ընկնի: Որպես մոդել խնձորներից կուզեի ջեմ սարքել, որ բոլորին հասնի:
Ե՞րբ եք լաց եղել վերջին անգամ, բարձր լացել:
Վերադառնալ
