«Արքայազնը և աղքատը» Մարկ Տվենի հանրահայտ վեպն է, որն առաջին անգամ լույս է տեսել 1881թ. Կանադայում և ապա 1882թ.՝ ԱՄՆ-ում: Հեղինակի առաջին փորձն է պատմական գեղարվեստական գրականության ժանրում: Դեպքերը տեղի են ունենում 1537թ. Լոնդոնում՝ երկու պատանիների շուրջ, որոնք ունեն միանման արտաքին տեսք: Մեկի անունը Թոմ Քենթի է, որը աղքատ ընտանիքից է և ունի բռնարար հայր, մյուսը արքայազն Էդվարդն է՝ Հենրիխ VIII-ի որդին: Վերադառնալով եվրոպական երկրորդ շրջագայությունից՝ Տվենը ուսումնասիրում է Անգլիայի և Ֆրանսիայի պատմությունը: Նա ի սկզբանե մտադրվել էր այս պատմության վերաբերյալ պիես գրել, որի ժամանակաշրջանը կլիներ Վիկտորիանական Անգլիան, սակայն այնուհետև որոշեց այն տեղափոխել ավելի հին ժամանակաշրջան: Տվենը գիրքը նվիրել է իր դուստրերին՝ Սյուզիին և Կլարային: